Παρουσίαση βιβλίου
Στα βήματα του Παυσανία
Συλλογικό έργο
Εκδ. ΕΙΕ, Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, 2008







O τόμος αυτός είναι αφιερωμένος οτην εξερεύνηση των αναγνώσεων της Περιήγησης του Παυσανία και των σχέσεων τους με την ανακάλυψη της Ελλάδας κατά τους νεώτερους χρόνους. Νοσταλγική χαρτογράφηση εικόνων και αφηγήσεων του ελληνικού κόσμου, η Περήγηση του Παυσανία είναι ένας πρόγονος αντίστοιχων πρακτικών του ουμανισμού. Μνημείο της αρχαιότητας και, ταυτόχρονα, χρήσιμο μοντέρνο εργαλείο, το έργο ταυτίστηκε από τον 15ο αιώνα και μετά με την αναζήτηση της ελληνικής αρχαιότητας.
Στο πρώτο, εισαγωγικό μέρος του βιβλίου, που συνέταξαν οι Γ. Α. Πίκουλας και Π. Τσέλεκας, κατατίθενται στοιχεία γύρω από τον Παυσανία, τις διαδρομές του και τη δομή του έργου του. Στο τελευταίο μέρος του τόμου επιχειρείται μια ανασυγκρότηση των διαδρομών του Παυσανία (Πίκουλας), καθώς και μια αποτίμηση του έργου από τους αρχαιολόγους που μελετούν τους χώρους τους οποίους ο Παυσανίας περιηγήθηκε και περιέγραψε, ειδικότερα την Αθήνα (Λήδα Κωστάκη), τη Σπάρτη (Ξένη Αραπογιάννη), τους Δελφούς (Ροζίνα Κολόνια), την Ολυμπία (Ελένη Κουρίνου) και τη Μεσσήνη (Πέτρος Θέμελης). Το κύριο και κεντρικό μέρος της έκδοσης εστιάζεται στις αναγνώσεις του Παυσανία κατά τους νεώτερους χρόνους. Οι συμβολές στο μέρος αυτό δεν περιορίζονται στη μελέτη της 'τύχης' του κειμένου με τη φιλολογική έννοια του όρου, αλλά επεκτείνονται στο ευρύ φάσμα της δεξίωσης του Παυσανία από τη δυτική παιδεία των νεώτερων χρόνων: εκδόσεις και μεταφράσεις της Περιήγησης αλλά και επεξεργασίες της σε έργα ιστοριογραφικά, γεωγραφικά και αρχαιογνωστικά. Στο μέρος αυτό εκτιμάται η διάχυση του έργου στις τέχνες και τα γράμματα αλλά και η αφομοίωση του σε αναδημιουργίες περιηγητικές, λογοτεχνικές ή εικαστικές, που του προσέδωσαν διαφορετική μορφή και νέα επικαιρότητα. Τέλος αναλύονται οι λειτουργίες της εικονογράφησης του έργου και η επίδραση της στην πρόσληψη του κειμένου.
Οι αναγνώσεις του Παυσανία συνδέονται με την αργή ωρίμανση της ιστορικής συνείδησης και την αντίστοιχη τύχη της αρχαίας ελληνικής κληρονομιάς. Επικεντρωμένες στο αρχαίο κείμενο ή διάχυτες στη γενική παιδεία, άμεσες ή έμμεσες, λόγιες ή εκλαϊκευτικές, οι αναγνώσεις του Παυσανία ωθούνται από ποικίλα κίνητρα και προσεγγίζουν το αρχαίο κείμενο σύμφωνα με την ιστορική ωριμότητα της εποχής τους. Η Περιήγηση τροφοδοτεί τα γράμματα, τις τέχνες και τις επιστήμες του ουμανισμού από τον 15ο έως τον 18ο αιώνα, καθώς προσφερόταν σε ένα ευρύ φάσμα περιεργειών: από την ιστορία, τους θεσμούς και τη λατρεία έως τη μυθολογία, την εικονολογία, την τέχνη, τη γεωγραφία, τη φυσική ιστορία, την ανθρωπολογία, τα αξιοπερίεργα. Τοπογραφική αυτοψία αλλά και σύνθετη πολιτιστική και ιστορική γεωγραφία της ελληνικής αρχαιότητας, το έργο του Παυσανία λειτουργεί ως πρότυπο αλλά και ως δεξαμενή αφηγήσεων και εικόνων ενός πολιτισμού χαμένου και παραδειγματικού. Τα κείμενα του μέρους αυτού συνέταξαν οι Αλίκη Ασβεστά, Céline Guilmet, Αλέξης Μαλλιαρής, Κωνσταντίνος Στάικος και Γιώργος Τόλιας. Ο τόμος συνόδευε τις εκθέσεις και το Συμπόσιο που διοργανώθηκαν στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη και στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, τον Μάιο του 2007, στο πλαίσιο του Γ' Κ.Π.Σ., έργο "Ανοιχτές Θύρες - 2ος κύκλος" - τρίτη δράση.
Ένα μνημειώδες, συλλεκτικό βιβλίο.