Παρουσίαση μουσικής

468 Το απομεσήμερο ενός φαύλου

Άγρυπνο φεγγάρι

Εκδ. Ιανός  2019

Ο συμπαγής δίσκος ακτίνας του Νότη Μαυρουδή που συνοδεύει το βιβλίο  «Άγρυπνο φεγγάρι» περιέχει μελοποιήσεις ελληνικών ποιημάτων του 19ου και του 20ού αιώνα του Γ. Βιζυηνού, του Γ. Σαραντάρη, της Μ. Πολυδούρη, του Γ. Σεφέρη, του Ν. Λαπαθιώτη, του Κ. Βάρναλη και του Κ. Καρυωτάκη.

Τραγουδούν: Νένα Βενετσάνου, Χρήστος Θηβαίος, Μαρία Θωίδου, Αλκίνοος Ιωαννίδης, Σωκράτης Μάλαμας, Μόρφω Τσαϊρέλη. 

Γράφει ο συνθετης: «Είναι αλήθεια πως επί πολλά χρόνια με απασχολούσε η γλωσσική εξέλιξη και η αισθητική ιδιαιτερότητα των σπουδαίων αυτών ποιητών. […] Με οδηγό την κιθάρα μου, άρχισα από το 2016 να διερευνώ τις συλλαβές και τις λέξεις· πρόσεξα τους τονισμούς, το εννοιολογικό βάθος, τον βαθύτατα ερωτικό λόγο με τις παρακλήσεις, τις επιθυμίες, τον πόνο και τις υπαρξιακές ομολογίες, ανιχνεύοντας ακόμα και την απόκρυφη μουσική και ρυθμολογική αίσθηση που υποφώσκει στον ποιητικό τους λόγο. Ακολούθησα τους δρόμους τους…»

Το συγκεκριμένο ποίημα είναι του Γιώργου Σεφέρη και τραγουδάει ο Σωκράτης Μάλαμας και χορωδία. 

Το απομεσήμερο ενός φαύλου

Τράβα αγωγιάτη, καρότσα τράβα,

τράβα να φτάσουμε γοργά στην Κάβα!

Φύσα βαπόρι, βόα μηχανή,

να’ρθούμε πρώτοι εμείς, οι στερνοί.

Τα στερνοπαίδια και τ’ αποσπόρια

και τ’ αποβράσματα και τ’ αποφόρια

μιας μάχης που ήτανε γι’ άλλα κορμιά

για μάτια αλλιώτικα κι άλλη καρδιά.

Πολιτικάντηδες, καραβανάδες,

ψιλικατζήδες, κολλυβιστάδες,

μούργοι, μουνούχοι και θηλυκά 

τράβα αγωγιάτη, βάρα αμαξά.

Φτωχή Πατρίδα, στα μάγουλά σου

μαχαίρια γράφουνε το Γολγοθά σου·

Άννα λιοντόκαρδη, μάνα ορφανή,

κοίτα αν αντέχεις τέτοια πομπή:

το ματσαράγκα, το φαταούλα

με μπογαλάκια και με μπαούλα·

τη χύτρα που έβραζε κάθε βρωμιά

λες και την άδειασαν όλη μεμιά

σ’ αυτούς ανάμεσα τους ήπιους λόφους

όπου μας κλείσανε σαν υποτρόφους

ενός αδιάντροπου φρενοβλαβή

που στο βραχνά του παραμιλεί.

Δες το σελέμη, δες και το φάντη

πώς θυμιατίζουνε τον ιεροφάντη

που ρητορεύεται λειτουργικά

μπρος στα πιστά του μηρυκαστικά.

Μαυραγορίτες από τ’Ανάφια

της προσφυγιάς μας άθλια σινάφια,

γύφτοι ξετσίπωτοι κι αρπαχτικοί,

λένε, πατρίδα, πως πάνε εκεί

Στα χώματά σου τα λαβωμένα

γιατί μαράζωσαν, τάχα, στα ξένα

και δεν μπορούνε χωρίς εσέ

οι φαύλοι: τρέχουνε για το λουφέ.

Cava dei Tirreni, 7. 10. 1944

 Γιώργος Σεφέρης, Τετράδιο Γυμνασμάτων Β΄

Παρουσίαση μουσικής

386. Εμπιστευτικόν

ΣΤΗΝ ΟΧΘΗ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΜΟΥ

ΕΝΜ, 1984

Από παλιό δίσκο του Νότη Μαυρουδή. Το συγκεκριμένο τραγούδι είναι σε στίχους Άλκη Χριστοφέλλη και το ερμηνεύει ο Γιάννης Σαμσιάρης.

Εμπιστευτικόν

Ήρθα ποιος να ξέρει από που,

πήγαινα τροχάδην πουθενά.

Το τρένο με ξεφόρτωσε αλλού

και βρέθηκα μαζί σας εδώ να.

Έχω να σου δώσω ένα μπαλόνι,

να παίζεις όταν είσαι μόνη, Αντιγόνη.

Έχω να σου δώσω μια κουβέρτα

να μην κρυώνεις το χειμώνα, Δυσδαιμόνα.

Ήρθα κι ετοιμάζομαι να φύγω,

στο χαρτί τα δώρα μου τυλίγω,

έφερνα μαζί μου συμφορές

και μικρές ασήμαντες χαρές.

Τώρα και πάντα για τη Νίκη

βαδίζω με το δεκανίκι,

δυό βήματα πίσω κι ένα μπρος

τρέχω και γλιστράει ο καιρός.

Παρουσίαση μουσικής

291. Το κοπάδι

ΧΑΡΤΙΝΟ ΚΑΡΑΒΙ

ΕROS, 1995

12/13

Δίσκος με 13 συνθέσεις του Νότη Μαυρουδή, που ως γνωστόν φροντίζει την ευαισθησία των «παιδικών αυτιών» με όμορφα τραγούδια.

Το συγκεκριμένο κομμάτι, από τα λιγότερο γνωστά, έχει τίτλο «Το κοπάδι». Πρόκειται για έργο του αρχαίου Διότιμου, από την Παλατινή ανθολογία σε απόδοση Ηλία Πετρόπουλου. Ερμηνεύει η Μαρίνα Μανωλάκου με συνοδεία την χορωδία Τυπάλδου.

Σαν έπεσε το δειλινό,
μόνο του γύρισε από το βουνό
το κοπάδι μόνο του.
Μόνα τους μπήκαν στην αυλή
τα μοσχάρια σκεπασμένα
με πολύ χιόνι κατάλευκα.
Αλίμονο όμως και τρισαλί
ο θηρήμαχος κοιμάται σαν παιδί
για πάντα αιώνια,
αφού η ουράνια η φωτιά
τον χτύπησε κάτω απ΄ τη βαλανιδιά,
κοιμάται ο δόλιος.

Παρουσίαση μουσικής
51. Το ποτάμι
ΠΑΙΔΙ ΤΗΣ ΓΗΣ
LYRA 1995

8/10
Το 1966, ο Χατζιδάκις εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή, «Μυθολογία», η οποία περιέχει οκτώ ενότητες με 25 ποιήματα, δέκα εκ των οποίων, επέλεξε το 1977 να μελοποιήσει ο συνθέτης και δεξιοτέχνης της κιθάρας, Νότης Μαυρουδής. Η ενορχήστρωση είναι λυρική όπως και οι στίχοι του Μάνου. Δεσπόζει η κιθάρα και ακολουθούν οι ήχοι του βιολιού, του βιολοντσέλου, της άρπας, του μπάσου, του μαντολίνου, των κρουστών, αλλά και ενός διακριτικού κλαρίνου. Το κυρίαρχο στοιχείο των μελοποιημένων ποιημάτων είναι η λέξη και η έννοια «παιδί». Ο Μαυρουδής έδειξε ξεκάθαρα τις μουσικές καταβολές του από τον ποιητή-συνθέτη και προσέφερε ένα άκουσμα που το χαρακτηρίζει η ευγένεια, ο λυρισμός και η παιδεία. Δίσκος αισθητικής μιας άλλης εποχής, που και μόνο από την παρουσία του Μάνου Χατζιδάκι στη θέση του μελοποιημένου και όχι του μελοποιητή, αποκτά διαχρονική αξία. Το συγκεκριμένο κομμάτι ερμηνεύει ο Ηλίας Λιούγκος.
Το ποτάμι
Εκεί κάτω στο ποτάμι
ζούνε δυο μικρά παιδιά.
Τόνα βλέπει δεν ακούει
τ' άλλο ακούει μα δε βλέπει
και τα δυο ξέρουν πως πρέπει
να 'χουν μόνο μια καρδιά.
Εκεί κάτω στο ποτάμι
τα παιδιά μένουν παιδιά.
Το ποτάμι όλο γεμίζει
και τη θάλασσα ποτίζει.
Εκεί κάτω στο ποτάμι
ζει μια δύστυχη τρελή
π' αγαπούσε ένα πουλί.
Το παιδί που δεν ακούει
της σκοτώνει το πουλί
κι από τότε δε γνωρίζει
πως την βλέπει το ποτάμι
σαν γυναίκα ή σαν πουλί;
Το ποτάμι όλο γεμίζει
κι απ' τη θλίψη ξεχειλίζει.
Εκεί κάτω στο ποτάμι
ζούσ' ο κύριος Δικαστής.
Κυνηγούσε τα θηρία
κι αγαπούσε μια Κυρία
ως την ώρα που η τρελή
πνίγει την μικρή Κυρία
που τη νόμισε παιδί.
Κ' έτσι ο Δικαστής μονάχος
προτιμά να σκοτωθεί.
Εκεί κάτω στο ποτάμι
θάψανε το Δικαστή.
Το ποτάμι όλο γεμίζει
και την πίκρα μου ποτίζει.
Εκεί κάτω στο ποτάμι
ζει μια νύφη ερημική,
που σαν τέλειωσεν ο γάμος
έφυγε ο γαμπρός το βράδυ
και δεν ήρθε την αυγή.
Έτσι η νύφη στολισμένη
εκεί κάτω στο ποτάμι
έγινε κι αυτή κραυγή.
Το ποτάμι όλο γεμίζει
και το στήθος μου ξεσκίζει.
Εκεί κάτω στο ποτάμι
ζουν τρεις γέροι μοναχοί
δεν μιλάν δεν τραγουδάνε
δεν πεινάν ούτε διψάνε
μόνο κλαιν και προσκυνάνε
τα χορτάρια και ζητάνε
απ' το χώμα μιαν ευχή.
Μα εκεί κάτω στο ποτάμι
δε φυτρώνει η προσευχή.
Το ποτάμι όλο γεμίζει
και τη θάλασσα ποτίζει.

Παρουσίαση μουσικής
10. Ο τάφος
Μουσικό Ανθολόγιο
Eros Music 2002

13/14

Ο Νότης Μαυρουδής μελοποίησε μεγάλους Ελληνες ποιητές των οποίων τα έργα περιέχονται στα Ανθολόγια των Δημοτικών Σχολείων. Περιέχονται ποιήματα των Γεώργιου Δροσίνη, Γεώργιου Βιζυηνού, Ζαχαρία Παπαντωνίου, Άγγελου Σικελιανού, Κωστή Παλαμά, Ναπολέοντα Λαπαθιώτη, Τέλλου Αγρα, Μιχάλη Στασινόπουλου, Κώστα Μοντη, Ρίτας Μπούμη-Παπά, Δημήτρη Μανθόπουλου, Αριστομένη Προβελέγγιου τα οποία ερμηνεύει υπέροχα η χορωδία του 6ου Δημοτικού Σχολείου της Κατερίνης. Πρόκειται για μια καταπληκτική έκδοση βιβλίου-δίσκου με 44 εικονογραφημένες σελίδες με παρτιτούρες και στίχους των ποιημάτων. Ένα απόκτημα για τα παιδιά και τους εκπαιδευτικούς και ένα υπέροχο δώρο που σέβεται και καλλιεργεί τα παιδιά.
Το συγκεκριμένο τραγούδι είναι μέρος από το τραγικό ποίημα "ο τάφος" που έγραψε ο Κωστής Παλαμάς το 1898, μετά τον θάνατο του τετράχρονου γιού του Άλκη. Το ερμηνεύουν με συγκινητικό τρόπο οι μικρές Κεραμιδιώτου & Καραβασίλη.
Στο ταξίδι που σε πάει
ο μαύρος καβαλάρης
κοίταξε από το χέρι του
τίποτε να μην πάρης.
Κι αν διψάσης, μην το πιής
απ’τον κάτω κόσμο
το νερό της αρνησιάς,
φτωχό κομμένο δυόσμο !
Μην το πιης, κι’ολότελα
κ’αιώνια μας ξεχάσης.
Βάλε τα σημάδια σου
το δρόμο να μη χάσης.
Κι όπως είσαι ανάλαφρο
μικρό σαν χελιδόνι
κι άρματα δε σου βροντούν
παλλικαριού στη ζώνη
Κοίταξε και γέλασε
της νύχτας το σουλτάνο,
γλίστρησε σιγά κρυφά
και πέταξ’ εδώ πάνω.
Και στο σπίτι τ’άραχνο
γυρνώντας, ω! ακριβέ μας
γίνε αεροφύσημα
και γλυκοφίλησέ μας.