Παρουσίαση βιβλίου
Ανθολόγιο Ελληνικής Τυπογραφίας
Ματθιόπουλος Γιώργος
Εκδ ΠΕΚ 2009







Ένα μοναδικό ιστορικό και πολιτιστικό ντοκουμέντο υψηλής αισθητικής για την ελληνική τυπογραφία, κομμάτι πλέον του νεοελληνικού πολιτισμού, εξέδωσαν οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης σε συνεργασία με την Εταιρεία Ελληνικών Τυπογραφικών Στοιχείων (ΕΕΤΣ).
Παρουσιάζεται σε ένα πολυσέλιδο και πλούσια εικονογραφημένο λεύκωμα μεγάλου σχήματος, που ανιχνεύει τη διαδρομή που χάραξαν με μεράκι και συχνά με προσωπικό κόστος οι εκδότες και οι τυπογράφοι ελληνικών βιβλίων, μέσα από τις ταραχώδεις περιόδους της ελληνικής, αλλά και της ευρωπαϊκής Ιστορίας.
Στην έκδοση σταχυολογούνται περισσότεροι από 250 τίτλοι βιβλίων σε έγχρωμες φωτογραφίες, καλύπτοντας πέντε αιώνες τυπογραφικής παρουσίας, από το πρώτο χρονολογημένο ελληνικό βιβλίο (1475-1476) του Δημητρίου Δαμιλά έως το σπουδαίο λεύκωμα «Δέκα λευκαί λήκυθοι» του Γιάννη Κεφαλληνού (1956). Συγγραφέας και καλλιτεχνικός επιμελητής της έκδοσης είναι ο Γιώργος Δ. Ματθιόπουλος, τυπογραφικός και καλλιτεχνικός σχεδιαστής της ΕΕΤΣ και καθηγητής Εφαρμογών του Τμήματος Γραφιστικής του ΤΕΙ Αθήνας, ο οποίος εμπνεύστηκε και διεκπεραίωσε το εγχείρημα αυτό συγκεντρώνοντας έναν μεγάλο αριθμό εκδόσεων -από ελληνικές και ξένες δημόσιες βιβλιοθήκες, Ιδρύματα και διάφορους ιδιώτες συλλέκτες- που λίγο-πολύ περιλαμβάνουν τους σημαντικότερους σταθμούς της ιστορίας του ελληνικού βιβλίου.
Πλεονέκτημα της νέας αυτής έκδοσης είναι η παρουσίαση όχι μόνο των εξωφύλλων των επιλεγμένων βιβλίων, αλλά περισσότερων σελίδων τους, με αποτέλεσμα ο αναγνώστης να μπορεί να έλθει σε άμεση επαφή με την πρακτική των στοιχειοθετών και των τυπογράφων, τις σταδιακές αλλαγές του σχεδιασμού των εντύπων, των νέων γραμματοσειρών που εμφανίστηκαν κατά καιρούς και την επίδραση της εξέλιξης της εκτυπωτικής τεχνολογίας στην ποιότητα του βιβλίου.
Επιπλέον των πολυάριθμων δειγμάτων βιβλίων που τυπώθηκαν για το ελληνικό αναγνωστικό κοινό, παρουσιάζονται και πολλά δείγματα ελληνικών εκδόσεων από ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, ως επί το πλείστον, που βοηθούν στην καλύτερη κατανόηση των αισθητικών επιλογών που διαμόρφωσαν τον σχεδιασμό του ελληνικού βιβλίου.
Ο συγγραφέας προσεγγίζει την ιστορία του ελληνικού έντυπου βιβλίου σε πολλά επίπεδα.
Η Εισαγωγή αποτελεί μια γενική επισκόπηση, που θα καθοδηγήσει περιληπτικά τον αναγνώστη και θα του παράσχει τις αναγκαίες πληροφορίες ώστε να παρακολουθήσει καλύτερα την ιστορική συνέχεια κατά την εικονογραφημένη παρουσίαση των επιλεγμένων βιβλίων στη δεύτερη και κύρια ενότητα του τόμου.
Στην τρίτη ενότητα περιέχονται, κατά χρονολογική σειρά, τα λήμματα σημαντικών ελλήνων και ξένων τυπογράφων και εκδοτών, όπου παρέχονται αναλυτικότερα στοιχεία για όσους επιθυμούν μια πληρέστερη ενημέρωση, για τη ζωή και το έργο τού καθενός και τις συνθήκες που επικρατούσαν κάθε περίοδο.
Η τέταρτη και τελευταία ενότητα περιέχει μια σύντομη, αλλά πλούσια εικονογραφημένη περιγραφή της εξέλιξης της εκτυπωτικής τεχνολογίας, η οποία μετά την εφεύρεση του Ιωάννη Γουτεμβέργιου και έως τα μέσα του 20ού αιώνα εξελίχτηκε σταδιακά σε σημαντικό βιομηχανικό τομέα.
Σε αυτήν την ενότητα παρουσιάζεται ο κόσμος της τέχνης των τυπογράφων, των εργαλείων και των μηχανών τους, ώστε να γίνουν περισσότερο κατανοητές οι περίπλοκες τεχνικές δεξιότητες που, μαζί με τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες, καθόρισαν την αισθητική πορεία του κλάδου.
(κείμενο του Π. Γεωργουδή από την Ελευθεροτυπία)