19 Ιουλ 2008

Παρουσίαση βιβλίου
Το Σύμπαν, οι Θεοί, οι Άνθρωποι.
Jean - Pierre Vernant
Εκδ. Πατάκη 2007

Ο Jean - Pierre Vernant διηγείται τους μύθους της αρχαίας Ελλάδας. Μιλάει για τη δημιουργία του κόσμου, τον πόλεμο των θεών και τους δεσμούς που μονίμως η ανθρωπότητα διατηρεί με το θείο. Από τον ευνουχισμό του Ουρανού ως τις πανουργίες του Δία, από την επινόηση της γυναίκας στο ταξίδι του Οδυσσέα ως τον αγώνα δρόμου με τις Γοργόνες, ο συγγραφέας μάς μεταφέρει τους αρχαίους αυτούς μύθους, που παραμένουν πάντα ζωντανοί.Ο Jean - Pierre Vernant, ο οποίος αφιέρωσε τη ζωή του στην ελληνική μυθολογία, μας βοηθά να αποκωδικοποιήσουμε καλύτερα το πολύπλοκο, συχνά, νόημα των μύθων. Η πρωτοτυπία του βιβλίου έγκειται στο γεγονός ότι ο Vernant λειτουργεί εν προκειμένω υπό διττή ιδιότητα, του επιστήμονα και του αφηγητή.Στην εισαγωγή του, ο Vernant σημειώνει: «Προσπάθησα να μεταδώσω άμεσα, από πρώτο χέρι, ένα μέρος του ελληνικού σύμπαντος· ένα σύμπαν με το οποίο είμαι πολύ συνδεδεμένος και, στο σημερινό μας κόσμο, θεωρώ πιο αναγκαία παρά ποτέ την επιβίωσή του μέσα στον καθένα μας. Μου άρεσε επίσης που η κληρονομιά αυτή έφτανε στον αναγνώστη προφορικά, σαν τα παραμύθια της τροφού, όπως τα ονομάζει ο Πλάτωνας, με τον τρόπο που πάρα πολλά πράγματα μεταβιβάζονται από τη μια γενιά στην άλλη, εκτός του πλαισίου της επίσημης εκπαίδευσης.Δοκίμασα να αφηγηθώ τους μύθους, σαν να μπορούσε η παράδοσή τους να συνεχιστεί ακόμα. Ήθελα οι σημερινοί αναγνώστες να ακούσουν και πάλι τη φωνή εκείνη που επί αιώνες απευθυνόταν, στα παλιά τα χρόνια, άμεσα στους Έλληνες ακροατές και έχει πια σιωπήσει· αν σε κάποιες σελίδες του βιβλίου μου το έχω επιτύχει, τότε συνεχίζει να αντηχεί αυτή η φωνή, ακούμε τον απόηχό της».
Ένα απόσπασμα:
Ο Οδυσσέας θα πλησιάσει τα όρια του κόσμου των νεκρών... βρίσκεται μπροστά στο βάραθρο, έχει ρίξει το αλεύρι, έχει σφάξει το κριάρι,το αίμα είναι έτοιμο να το πιούν... Βλέπει τότε να έρχεται προς το μέρος του ένα πλήθος, όλοι όσοι δεν είναι πια παρά κανένας, ούτις, όπως παρέστησε ο Οδυσσέας (στον Πολύφημο) ότι ήταν, όσοι δεν έχουν όνομα, οι νώνυμνοι, όσοι δεν έχουν πρόσωπο, όλοι εκείνοι που πια δεν μπορούμε να τους δούμε, που δεν είναι πια τίποτα... Από τη μάζα αυτή που παρελαύνει εμπρός του, υψώνεται μια βουή τρομερή και συγκεχυμένη. Δε μιλούν, είναι ένας θόρυβος χαοτικός... Ο Οδυσσέας βλέπει τους ίσκιους από κάμποσους ήρωες ... αναγνωρίζει τον Αχιλλέα και τον ρωτάει. Αφού πιεί λίγο αίμα και δυναμώσει κάπως, ο Αχιλλέας μιλάει. Την ώρα που ο όλος ο κόσμος υμνεί την δόξα του, που το κλέος, η φήμη του λάμπει περίλαμπρη σ’ όλη την οικουμένη ... τι λέει ο Αχιλλέας; «Καλύτερα να ήμουν χωρικός και να κυλιέμαι στην λάσπη και στην κοπριά, κουρελής, ο πιο φτωχός στη γη ολόκληρη, παρά ο Αχιλλέας στον κόσμο ετούτο των νεκρών, στον Άδη». Τα λεγόμενά του έρχονται σε πλήρη αντίθεση με την Ιλιάδα ... εκεί δεν δε δίστασε ούτε στιγμή ... η δόξα ενός σύντομου βίου που σφραγίζεται από έναν ωραίο θάνατο αξίζει πολύ περισσότερο από οτιδήποτε άλλο στον κόσμο... Εδώ στην Οδύσσεια λέει ακριβώς το αντίθετο... αν μπορούσε να διαλέξει θα προτιμούσε να είναι ένας φτωχός και ψειριάρης χωρικός στα χερσοτόπια της Ελλάδας παρά ο σπουδαίος Αχιλλέας στον κόσμο των νεκρών...