Παρουσίαση μουσικής

400. Αχ το φεγγάρι βάσανο

Δίσκος 45 στροφών, LYRA 1159

Για 400^ο τραγούδι της «Μενεστρέλλων Πολιτείας» επιλέγουμε ένα συλλεκτικό κομμάτι που προσφέρει ο καλός φίλος Μανώλης Τζιλιβάκης. Πρόκειται για ένα από τα νεανικά ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου, που γράφτηκε στις αρχές τις δεκαετίας του 30 και μελοποιήθηκε 30 χρόνια αργότερα από τον συνθέτη και προσωπικό φίλο του, ποιητή Σπήλιο Μεντή. Ο όχι πολύ γνωστός αυτός συνθέτης γεννήθηκε το 1912 και πέθανε το 1969. Ήταν Δημόσιος υπάλληλο, εφοριακός, αλλά και ικανός τραγουδοποιός, έγραφε μάλιστα στις περισσότερες περιπτώσεις και τους στίχους των τραγουδιών του.

Ο Κώστας Μυλωνάς, στην «Ιστορία του ελληνικού τραγουδιού», αναφέρει σχετικά: «Με μουσικό ύφος που δε θυμίζει τίποτα από τη δουλειά των προηγούμενων συναδέλφων του και δεν έχει καμιά απολύτως σχέση με τους χορευτικούς ρυθμούς και τις μελωδίες της ξένης μουσικής, ο Σπήλιος Μεντής κλείνει μέσα στα τραγούδια του το σπέρμα της ανανέωσης, που αργότερα θα ολοκληρωθεί στη δεκαετία του 60 με το Μάνο Χατζιδάκι και το Μίκη Θεοδωράκη... Η μουσική του γραφή κάνει μεγάλη εντύπωση, γιατί έχει μια παρθενικότητα, καθώς οι στρωτές και εμπνευσμένες μελωδίες του παντρεύονται ιδανικά με τους ελληνικούς ρυθμούς με τρόπο ευρηματικό και πρωτότυπο».
Η Αφροδίτη Μάνου στο ένθετο ενός δίσκου της με τραγούδια του Σπήλιου Μεντή γράφει:
«Η μελαγχολία της ελληνικής επαρχίας, όπως την έζησε ο ίδιος κι όπως την είδε σιωπηλή κι ακίνητη στις ποιητικές φωτογραφίες του Καρυωτάκη, τον άγγιξε βαθιά. Η ρουτίνα και η πλήξη στην πόλη ή το χωριό, αλλά και ο έρωτας και, εν τέλει, η αγάπη για τη ζωή μέσα στη ματαιότητα και την καθημερινότητά της ήταν τα προσφιλή του θέματα. Οι μελωδίες του στέρεες και καλοδουλεμένες, με μια ανάπτυξη που, πολλές φορές, ξαφνιάζει ακόμα και τον τραγουδιστή. Οι ρυθμοί του, άλλοτε καθαρά ελληνικοί, άλλοτε πιο ευρωπαϊκοί, πάντοτε απλοί και στρωτοί».

Το συγκεκριμένο τραγούδι, που αποτελεί ένα από τα δύο μοναδικά του συνθέτη σε λαϊκό στυλ, ερμηνεύουν οι αδελφές Μπέτυ και Μιράντα Δήμα με εξαιρετικά δροσερό τρόπο.

Αχ το φεγγάρι βάσανο

μικρός χρυσός αλήτης,

στο γιασεμί σκαρφάλωσε

και φέγγει τη μορφή της.

Στη στράτα τη μενεξελιά

διαβαίνει μια κοπέλα

και πέφτουν δυό ροδόφυλλα

κι ένα κρυφό λάλο έλα.

Αχ το φεγγάρι βάσανο

Κρυφά προβαίνει στη γωνιά

το δίβουλο φεγγάρι,

τ’ αστέρια σπέρνουν στη καρδιά

μαλαματένιο στάρι.

Αχ το φεγγάρι βάσανο

μικρός χρυσός αλήτης,

στο γιασεμί σκαρφάλωσε

και φέγγει τη μορφή της.

Στη στράτα τη μενεξελιά

διαβαίνει μια κοπέλα

και πέφτουν δυό ροδόφυλλα

κι ένα κρυφό λάλο έλα.