30 Ιαν 2011

Παρουσίαση βιβλίου
Η κορομηλιά
Κοσμάς Πολίτης
Εκδ. Πελεκάνος, 2005







Ο Κοσμάς Πολίτης (1888-1974) ήταν ένας απ' τους σημαντικότερους πεζογράφους της γενιάς του '30. Το πραγματικό του όνομα ήταν Παρασκευάς Ταβελούδης. Τα παιδικά του χρόνια δεν ήταν ευχάριστα: ο πατέρας του ήταν αυταρχικός και η φιλάσθενη μητέρα του πέθανε όταν εκείνος ήταν 12 χρονών. Στη δευτέρα γυμνασίου εγκατέλειψε το σχολείο και άρχισε να εργάζεται στην Τράπεζα Ανατολής και στη συνέχεια, στην Wiener Bank. Το 1918 παντρεύτηκε την Κλάρα Κρέσπι, ευγενή αυστροουγγκρικής καταγωγής. Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή εγκατέλειψε τη Σμύρνη και εγκαταστάθηκε αρχικά στο Παρίσι, έπειτα στο Λονδίνο, και τελικά το 1924 στην Αθήνα, όπου έγινε και υποδιευθυντής της Ιονικής Τράπεζας, ένα χρόνο μετά.
Στα γράμματα εμφανίστηκε αιφνίδια, το 1930, σε ηλικία 42 ετών, ενώ ήδη είχε αξιόλογη επαγγελματική σταδιοδρομία, με το μυθιστόρημα Λεμονοδάσος. Η επιτυχία του έργου ήταν μεγάλη και προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση το γεγονός ότι ο ίδιος δεν έκανε καμία ενέργεια για να προβληθεί. Το 1934 μετατέθηκε στην Πάτρα, όπου έγραψε την Eroica, που εκδόθηκε το 1938 και τιμήθηκε με το Κρατικό Bραβείο μυθιστορήματος την επόμενη χρονιά. Απολύθηκε από την τράπεζα και από τότε ζούσε αποκλειστικά από τις μεταφράσεις του. Το 1944 έγινε μέλος του Κ.Κ.Ε. και αργότερα ιδρυτικό μέλος της Ε.Δ.Α. Το 1960 τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο διηγήματος για την Κορομηλιά του 1946.. Το 1961 εξελέγη επίτιμος Πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών και ένα χρόνο αργότερα δημοσίευσε το μυθιστόρημα "Στου Χατζηφράγκου", για το οποίο πήρε το Α' Κρατικό βραβείο μυθιστορήματος το 1964. Το 1967, την ημέρα του πραξικοπήματος, πέθανε η σύζυγός του κι ο ίδιος συνελήφθη και ανακρίθηκε ως αριστερός.
Τα τρία πρώτα μυθιστορήματα του Πολίτη, Λεμονοδάσος, Εκάτη και Εroïca έχουν χαρακτήρα κοσμοπολίτικο[3]. Το κεντρικό θέμα αυτών των μυθιστορημάτων είναι η αναζήτηση της "αυθεντικής ζωής". Αυτό που αναγνωρίστηκε αμέσως ως το αξιολογότερο χαρακτηριστικό της πεζογραφίας του Κοσμά Πολίτη ήταν η "ποιητικότητα" και ο "λυρισμός". Το δεύτερο σημαντικότερο χαρακτηριστικό της πεζογραφικής τέχνης του Πολίτη ήταν η συνεχής ανανέωση, όχι μόνο θεματολογικά, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, αλλά και μορφολογικά.
Η κορομηλιά είναι συλλογή διηγημάτων. Το συγκεκριμένο εξώφυλλο είναι από την συλλεκτική έκδοση του 1960 (Φέξης), με όμορφες ξυλογραφίες του Λεων. Χρηστάκη.
Μερικά αποσπάσματα:
... Τι ευτυχισμένα που δείχνουν τα χωριάτικα σπιτάκια! ... εκείνος ο λόγος της μητέρας μου εντυπώθηκε στο νου μου, κι ακόμα πιο βαθιά. Ύστερ’ από χρόνια τον συνδύαζα με το λατινικό ρητό που μάθαμε κατόπι στο γυμνάσιο: parva domus, magna quies. Απόμεινε και τούτο απ’ τα όνειρα που δεν πραγματοποίησα : η μεγάλη ησυχία μέσα σ’ ένα μικρό εξοχικό σπιτάκι. Κάποτε βεβαία, θα πραγματοποιήσομε όλοι μας τ’ όνειρό μου, θέλοντας και μη: θα βρούμε οπωσδήποτε τη μεγάλη, την τελειωτική ησυχία...


...Το δεντροπερίβολο μάκραινε την ισκιά του καθώς έγερνε ο ήλιος, το πολυτρίχι σάλευε ανάλαφρα μεσ’ το νερό... την ώρα τούτη ... όλα τα πράγματα στον κόσμο, συλλογιούνται.. και ψιθυρίζουνε τα μυστικά τους, τα κυπαρίσσια ξέρουνε πως μια μέρα θα τα πελεκήσουνε κατάρτια, γι αυτό τεντώνονται τόσο ψηλά...

25 Ιαν 2011

Παρουσίαση μουσικής
204 Αύγουστος
12 ΜΗΝΕΣ
ZODIAC 1972

2/12





Οι "12 Μήνες" ήταν ο πρώτος δίσκος 33 στροφών του Βασίλη Κουμπή (1940-2003), συνθέτη του Νέου Κύματος αρχικά και πιο λαϊκών συνθέσεων αργότερα. Οι στίχοι είναι του Λ. Παπαδόπουλου. Ερμηνευτές οι καλύτεροι της Λύρας, εκείνη την εποχή: Μιχάλης Βιολάρης, Ρένα Κουμιώτη, Πόπη Αστεριάδη αλλά και ο λιγότερο γνωστός Γιάννης Θωμόπουλος. Το συγκεκριμένο κομμάτι με τίτλο «Αύγουστος» αποδίδει η Πόπη Αστεριάδη.

Αυγουστιάτικο φεγγάρι
κι άστρο θα ντυθώ
και θα γείρω σε κλωνάρι
ν' αποκοιμηθώ
Και θε να ‘ρχεσαι απ' τον κάμπο
με μι' ανασαιμιά
και θα βλπέπεις ότι λάμπω
σαν τη γιασεμιά.
Κι ύστερα θα σκαρφαλώνεις
στο κλωνάρι μου
κι όταν με γλυκοζυγώνεις
ποιος τη χάρη μου
Και το χάραγμα σαν φτάνει
σαν λυτό πουλί
θα πετιέμαι μάνι-μάνι
κάτω στην αυλή
θα σου φέρνω φρέσκο γάλα
κρίθινο ψωμί
μαύρα μάτια μου μεγάλα
λυγερό κορμί

17 Ιαν 2011

Παρουσίαση μουσικής
203 Ο ναύτης
ΜΙΚΡΑΙΝΕΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ
LYRA 1982

5/13




Η δεύτερη ολοκληρωμένη δουλειά του Σταύρου Κουγιουμτζή στη Lyra έχει τίτλο "Μικραίνει ο κόσμος" και κυκλοφόρησε το 1982. Είναι ένας δίσκος πολύ διαφορετικός απ' όλους τους άλλους του συνθέτη. Το λαϊκό ύφος υποχωρεί φανερά μπροστά σε μια γραφή πολύ πιο χαμηλόφωνη και λυρική με θαυμάσιες μελωδίες και υποβλητική ενορχήστρωση, όπου το βιολί, το ακορντεόν και η φυσαρμόνικα αποκτούν έναν πολύ ισχυρότερο ρόλο μέσα στο σώμα της ορχήστρας. Επιπλέον, στον τομέα του στίχου αυτή τη φορά έχει το προβάδισμα ο ποιητικός λόγος, καθώς όλα τα τραγούδια αποτελούν μελοποιημένα ποιήματα, κυρίως του Ντίνου Χριστιανόπουλου, προσωπικού φίλου του συνθέτη και εμβληματικής μορφής στα πνευματικά πράγματα της Θεσσαλονίκης. Έχουμε επίσης ποιήματα του Γιώργου Σεφέρη ("Λυπούμαι"), του Μίλτου Σαχτούρη ("Ο ναύτης"), του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη ("Εικόνα αχειροποίητη"), του Τάσου Κόρφη ("Μικραίνει ο κόσμος") και του Κώστα Ριτσώνη ("Τι σημαίνει αγάπη", "Κάτι παιδιά"). Σε μερικά απ' αυτά η μελωδική φλέβα του συνθέτη έχει κάνει θαύματα και το αποτέλεσμα είναι συναρπαστικό. Θα ξεχώριζα κυρίως τα τραγούδια: "Μικραίνει ο κόσμος", "Τι σημαίνει αγάπη", "Το τρανζιστοράκι", "Με γέλασες, με γέρασες", "Εικόνα αχειροποίητη" και "Ο ναύτης". Ειδικά στο τελευταίο... η μελοποίηση του Κουγιουμτζή ... έφερε το δύστροπο από άποψη προσωδίας ποίημα στα δικά του μέτρα με μια καλοφτιαγμένη μελωδία που ρέει αβίαστα και φυσικά. Βασική ερμηνεύτρια του δίσκου είναι η εξαιρετική Αιμιλία Κουγιουμτζή και μαζί της ο Αντώνης Καλογιάννης, ο Γιάννης Κούτρας, ο Γιάννης Μπογδάνος και ο Ντίνος Χριστιανόπουλος. (απόσπασμα ενδιαφέροντος κειμένου του καλού φίλου Δημήτρη Κωστούλα)

Ο ναύτης
Ένας ναύτης ψηλά
Στα κάτασπρα ντυμένος
Εκεί μες στο φεγγάρι
Κι η κοπέλα από την γη
Με τα κόκκινα μάτια
Λέγει ένα τραγούδι
Που δε φτάνει ως τον ναύτη
Φτάνει ως το λιμάνι
Φτάνει ως το καράβι
Φτάνει ως τα κατάρτια
Μα δε φτάνει ψηλά στο φεγγάρι

9 Ιαν 2011

Παρουσίαση μουσικής
202 Νανούρισμα
ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΤΖΙΤΖΙΡΗ
REGAL 1977

2/15



(απόσπασμα κειμένου του Δημήτρη Κωστούλα)
Σπανιότατος δίσκος του Λίνου Κόκοτου που κυκλοφόρησε το 1977 και περιλαμβάνει αφηγηματικά και μουσικά μέρη από την ομώνυμη παιδική θεατρική παράσταση του Θεάτρου Τέχνης γραμμένη από τον Γιώργο Αρμένη. Η παράσταση παίχτηκε κατά την περίοδο 1976-77 και τη σκηνοθέτησε ο Γιώργος Λαζάνης.Το έργο είναι ένα παιδικό παραμύθι με αρχετυπικά χαρακτηριστικά: Πρόκειται για την προαιώνια παρόρμηση της αναζήτησης και της αντιμετώπισης ισχυρότερων αντίξοοων δυνάμεων, μέχρι την επίτευξη ενός υψηλού σκοπού, με αναφορές στην Οδύσσεια και στον Δον Κιχώτη, αλλά και σε πολλά λαϊκά παραμύθια και στο δημοτικό τραγούδι. Ο Τζιτζιρής είναι ένα κοκοράκι που βλέπει στο όνειρό του ότι φεύγει απ' το χωριό του και πάει στην πόλη, για να γίνει βασιλιάς. Όταν ξυπνάει, αποφασίζει να κάνει το όνειρό του αληθινό. Μετά από μια σειρά περιπετειών τα καταφέρνει και, παρόλο που η κατάσταση που βρίσκει στην πόλη είναι απογοητευτική, αποφασίζει να επιμείνει και να αντιμετωπίσει δυναμικά κάθε δυσκολία στη νέα του ζωή. Ερμηνεύει παιδική χορωδία, και ένα κομμάτι η Μίτσα Ρούτη.
(αποσπάσματα κείμενου Δημήτρη Κωστούλα)
Το συγκεκριμένο κομμάτι έχει τίτλο «Νανούρισμα»
Κοιμήσου κι ονειρέψου να πας πολύ ψηλά
Άγια της νιότης δύναμη μέσα στο στήθος έχεις
Φωτιά που λιώνει και τ’ ατσάλι
Μα σαν ξυπνήσεις, ελεημοσύνη μη ζητήσεις
Σπάσε όποιο εμπόδιο κόψει την ορμή σου
Κουράστηκες καλέ μας κι είσαι ακόμα στην αρχή
Ξύπνα-ξύπνα κι άνοιξε τα μικρά φτερά σου
Φτερούγισε και πέταξε στην απεραντοσύνη
Κράτα στο χέρι ελιάς κλαρί
Μα το νου σου μικρέ μας Τζιτζιρή!
Μη σου πάρουν το σπαθί!

2 Ιαν 2011

Παρουσίαση μουσικής
201 Επιστροφή
Ο ΜΙΚΡΟΣ ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ
ANOKATO RECORDS 2000

14/17



(απόσπασμα κειμένου του καλού φίλου Δημήτρη Κωστούλα)

Ένας πολύ ιδιαίτερος δίσκος με μουσικές συνθέσεις του Ντάνη Τραγόπουλου εμπνευσμένες από το γνωστό διήγημα του Antoine de Saint Exupery. Oπως και το βιβλίο, έτσι και ο δίσκος αυτός δεν είναι παιδικός. Οι ευαίσθητοι μεγάλοι, που δεν έχουν "μια για πάντα γεράσει", μπορούν να ξαναγγίξουν την χαμένη τους παιδικότητα και οι μικρότεροι να την απολαύσουν, μακριά από τη βία των θορύβων και της ευτέλειας. Τα τραγούδια γράφτηκαν το 1990-91 και ηχογραφήθηκαν το 1998. Ο Ντάνης Τραγόπουλος που έγραψε τη μουσική και τους στίχους είναι Πολιτικός Mηχανικός από το Α.Π.Θ. πιανίστας στο κουαρτέτο τζαζ A PRIORI και μέλος του τρίο πολλαπλών δράσεων ΔΗΜΟΣΙΟΥΠΑΛΛΗΛΙΚΟ ΡΕΤΙΡΕ. Γράφει μουσική για το θέατρο & το παιδικό θέατρο. Ο Γιώργος Κωνσταντινίδης παίζει κιθάρα, ο Σωτήρης Αναδολής κρουστά, ο Δημήτρης Γουμπερίτσης μπάσο. Ο πιανίστας Λάμπης Βασιλειάδης ερμηνεύει το τραγούδι "Η αλεπού". Η Μαρία Θωίδου με την εκφραστική φωνή της τραγουδάει και υποδύεται τον μικρό πρίγκιπα. Τέσσερα από τα 17 τραγούδια παίζονται μόνο από πιάνο ή μπάσο ή κρουστά ή μόνο φωνές. Σε αρκετά υπάρχει αυτοσχεδιασμός της κιθάρας από τις τζαζ και ροκ καταβολές του Γιώργου Κωνσταντινίδη. Τα τραγούδια παρακολουθούν την ροή του βιβλίου, αναζητώντας το ουσιαστικό, προσπαθώντας για ένα κλίμα τρυφερό, μένοντας πιστά στο κείμενο και τις προφανείς του αλήθειες. Στο εξώφυλλο κρατήθηκε συνειδητά η σοβαρότητα που δίνει η απλότητα και το χρυσό χρώμα, για να τονιστεί ακριβώς η απόσταση από τον αποκλειστικά παιδικό δίσκο. Το συγκεκριμένο κομμάτι έχει τίτλο : «Επιστροφή»
Σήμερα γυρίζω στον πλανήτη μου,
μα είναι τόσο μακριά και τόσο δύσκολο,
που φοβάμαι.
Το νερό του πηγαδιού,
που μουρμούριζε σα μουσική
ήταν καλό νερό.
Τις νύχτες να κοιτάζεις τ’ άστρα.
Κάπου εκεί θα βρίσκομαι και θα σου γελώ
τα βράδια.
Όμως το λουλούδι μου είναι τόσο-τόσο αδύναμο.
Δεν έχει παρά τέσσερα αγκαθάκια
να το προστατέψουν από αίφνις ένα αρνί
κι από την κακία του κόσμου.